دکمة RST :

دکمة SET : جهت ثبت یا تغییر دادن برنامه

دکمة UP / DOWN : برای افزایش یا کاهش مقدار پارامترها

چراغ FAILT : وقتی که مدار سنسور اشتباه داشته باشد این چراغ چشمک می زند.

برای انتخاب پارامترها باید ابتدا دکمة SET یا دکمة UP/DOWN را فشار دهیم و سپس به روش زیر عمل کنیم: (جهت انتخاب پارامتر دلخواه)

P-002 : برای تنظیم مقدار درجه حرارت هشدار دهنده هسته.

P-003 : برای انتخاب آنکه بیشترین درجه حرارت روی هر فاز در هر روز نشان داده شود یا درجه حرارت لحظه ای هر فاز در هر دور نشان داده شود.

P-004 : برای نشان دادن بیشترین درجه حرارت ثبت شده

P-005 : برای آنکه بدانیم آیا پارامترهای قابل تنظیم قبلاً برای دستگاه توسط سازندگان آن تعریف شده اند یا خیر.

در هنگام نصب دستگاه روی ترانس باید به موارد زیر کاملاً توجه شود:

-  اگر در روی مونیتور پنل (LED) علامت b-E داشته باشیم یعنی یا یک pt100 قطع است یا در فاز B سیمهای سیستم اتصال کوتاه کرده است.

-  اگر در روی مونیتور پنل علامت A-E دریافت شود یعنی در فاز A اتصال کوتاه داریم.

-  اگر در روی مونیتور پنل علامت C-E دریافت شود یعنی در فاز C اتصال کوتاه داریم.

-         اگر چراغ FAIL روشن باشد یعنی یک PTC سنسور قطع می باشد.

-  اگر در روی مونیتور پنل علامت D-E دریافت شود یعنی pt100 مربوط به هستة ترانس قطع می باشد. (این pt100 در فاز B ترانس می باشد)

به طور کلی می توانیم دریافت حرارت توسط سنسورها و دستور Trip , warning , fail توسط دستگاه را به صورت زیر نمایش دهیم:

دستگاه اندازه گیری درجه حرارت لیزری:

برای اندازه گیری درجه حرارت سیمپیچهای ترانسفورماتور از وسیله ای بنام Noncontact – temperature استفاده می کنیم که این وسیله بدون هیچ گونه تماسی با ترانسفورماتور یا هر شیئی می تواند درجه حرارت را اندازه بگیرد. این دستگاه شامل سه قسمت دریافت انرژی، ارسال انرژی و متمرکز کننده انرژی می باشد. بر روی این دستگاه یک مونیتور است که بر روی آن می توان مقدار ماکزیمم، مینیمم، اختلاف پتانسیل ماکزیمم و مینیمم و متوسط درجه حرارت را مشاهده نمود و می توان آنرا تنظیم نمود تا در بالاترین و پایین ترین حد مجاز بوق بزند.

اتاقک محافظ ترانس:  protection enclosure

اتاقک محافظ ترانس جدا از ساختمان ترانس می باشد. و در قسمت ته یک تیرآهن به صورت ریل سوار است که ترانس را برای نصب روی آن هُل می دهند. و علاوه بر آن یک نگهدارندة کابل HV در قسمت ته اتاقک نصب است. کلاس حفاظتی اتاقک محافظ IP 20 می باشد و این بدین معنی است که شیئهایی با قطر بیشتر از 12.5 mm نمی توانند از آن عبور کنند اما در برابر ورود آب هیچ گونه حفاظتی ندارد. جنس اتاقک محافظ عموماً‌ از آلومینیم می باشند اما برای ترانسهای ایران از جنس آهن می باشد که با یک ماده فسفاته پوشیده شده است. دیوارها به صورت قطعه قطعه می باشند و کف به صورت شبکه ای می باشد. عموماً‌ روی درهای محافظ یک میکروسوئیچ وجود دارد که هنگامی که درب اتاقک محافظ باز می شود برق ترانس را قطع می کند (البته این سیستم برای ترانسهای ایران کار گذاشته نشده زیرا سیستم اتاقک محافظ ایران متفاوت است) چهار چرخ زیر محافظ ترانس وجود دارد که برای حرکت enclosure مورد استفاده قرار می گیرد. و یک سیم Earth که از ستاره کردن سه فاز خروجی گرفته می شود به حریم چرخها وصل می شود.

دکمة RST :

دکمة SET : جهت ثبت یا تغییر دادن برنامه

دکمة UP / DOWN : برای افزایش یا کاهش مقدار پارامترها

چراغ FAILT : وقتی که مدار سنسور اشتباه داشته باشد این چراغ چشمک می زند.

برای انتخاب پارامترها باید ابتدا دکمة SET یا دکمة UP/DOWN را فشار دهیم و سپس به روش زیر عمل کنیم: (جهت انتخاب پارامتر دلخواه)

P-002 : برای تنظیم مقدار درجه حرارت هشدار دهنده هسته.

P-003 : برای انتخاب آنکه بیشترین درجه حرارت روی هر فاز در هر روز نشان داده شود یا درجه حرارت لحظه ای هر فاز در هر دور نشان داده شود.

P-004 : برای نشان دادن بیشترین درجه حرارت ثبت شده

P-005 : برای آنکه بدانیم آیا پارامترهای قابل تنظیم قبلاً برای دستگاه توسط سازندگان آن تعریف شده اند یا خیر.

در هنگام نصب دستگاه روی ترانس باید به موارد زیر کاملاً توجه شود:

-  اگر در روی مونیتور پنل (LED) علامت b-E داشته باشیم یعنی یا یک pt100 قطع است یا در فاز B سیمهای سیستم اتصال کوتاه کرده است.

-  اگر در روی مونیتور پنل علامت A-E دریافت شود یعنی در فاز A اتصال کوتاه داریم.

-  اگر در روی مونیتور پنل علامت C-E دریافت شود یعنی در فاز C اتصال کوتاه داریم.

-         اگر چراغ FAIL روشن باشد یعنی یک PTC سنسور قطع می باشد.

-  اگر در روی مونیتور پنل علامت D-E دریافت شود یعنی pt100 مربوط به هستة ترانس قطع می باشد. (این pt100 در فاز B ترانس می باشد)

به طور کلی می توانیم دریافت حرارت توسط سنسورها و دستور Trip , warning , fail توسط دستگاه را به صورت زیر نمایش دهیم:

دستگاه اندازه گیری درجه حرارت لیزری:

برای اندازه گیری درجه حرارت سیمپیچهای ترانسفورماتور از وسیله ای بنام Noncontact – temperature استفاده می کنیم که این وسیله بدون هیچ گونه تماسی با ترانسفورماتور یا هر شیئی می تواند درجه حرارت را اندازه بگیرد. این دستگاه شامل سه قسمت دریافت انرژی، ارسال انرژی و متمرکز کننده انرژی می باشد. بر روی این دستگاه یک مونیتور است که بر روی آن می توان مقدار ماکزیمم، مینیمم، اختلاف پتانسیل ماکزیمم و مینیمم و متوسط درجه حرارت را مشاهده نمود و می توان آنرا تنظیم نمود تا در بالاترین و پایین ترین حد مجاز بوق بزند.

اتاقک محافظ ترانس:  protection enclosure

اتاقک محافظ ترانس جدا از ساختمان ترانس می باشد. و در قسمت ته یک تیرآهن به صورت ریل سوار است که ترانس را برای نصب روی آن هُل می دهند. و علاوه بر آن یک نگهدارندة کابل HV در قسمت ته اتاقک نصب است. کلاس حفاظتی اتاقک محافظ IP 20 می باشد و این بدین معنی است که شیئهایی با قطر بیشتر از 12.5 mm نمی توانند از آن عبور کنند اما در برابر ورود آب هیچ گونه حفاظتی ندارد. جنس اتاقک محافظ عموماً‌ از آلومینیم می باشند اما برای ترانسهای ایران از جنس آهن می باشد که با یک ماده فسفاته پوشیده شده است. دیوارها به صورت قطعه قطعه می باشند و کف به صورت شبکه ای می باشد. عموماً‌ روی درهای محافظ یک میکروسوئیچ وجود دارد که هنگامی که درب اتاقک محافظ باز می شود برق ترانس را قطع می کند (البته این سیستم برای ترانسهای ایران کار گذاشته نشده زیرا سیستم اتاقک محافظ ایران متفاوت است) چهار چرخ زیر محافظ ترانس وجود دارد که برای حرکت enclosure مورد استفاده قرار می گیرد. و یک سیم Earth که از ستاره کردن سه فاز خروجی گرفته می شود به حریم چرخها وصل می شود.

دکمة RST :

دکمة SET : جهت ثبت یا تغییر دادن برنامه

دکمة UP / DOWN : برای افزایش یا کاهش مقدار پارامترها

چراغ FAILT : وقتی که مدار سنسور اشتباه داشته باشد این چراغ چشمک می زند.

برای انتخاب پارامترها باید ابتدا دکمة SET یا دکمة UP/DOWN را فشار دهیم و سپس به روش زیر عمل کنیم: (جهت انتخاب پارامتر دلخواه)

P-002 : برای تنظیم مقدار درجه حرارت هشدار دهنده هسته.

P-003 : برای انتخاب آنکه بیشترین درجه حرارت روی هر فاز در هر روز نشان داده شود یا درجه حرارت لحظه ای هر فاز در هر دور نشان داده شود.

P-004 : برای نشان دادن بیشترین درجه حرارت ثبت شده

P-005 : برای آنکه بدانیم آیا پارامترهای قابل تنظیم قبلاً برای دستگاه توسط سازندگان آن تعریف شده اند یا خیر.

در هنگام نصب دستگاه روی ترانس باید به موارد زیر کاملاً توجه شود:

-  اگر در روی مونیتور پنل (LED) علامت b-E داشته باشیم یعنی یا یک pt100 قطع است یا در فاز B سیمهای سیستم اتصال کوتاه کرده است.

-  اگر در روی مونیتور پنل علامت A-E دریافت شود یعنی در فاز A اتصال کوتاه داریم.

-  اگر در روی مونیتور پنل علامت C-E دریافت شود یعنی در فاز C اتصال کوتاه داریم.

-         اگر چراغ FAIL روشن باشد یعنی یک PTC سنسور قطع می باشد.

-  اگر در روی مونیتور پنل علامت D-E دریافت شود یعنی pt100 مربوط به هستة ترانس قطع می باشد. (این pt100 در فاز B ترانس می باشد)

به طور کلی می توانیم دریافت حرارت توسط سنسورها و دستور Trip , warning , fail توسط دستگاه را به صورت زیر نمایش دهیم:

دستگاه اندازه گیری درجه حرارت لیزری:

برای اندازه گیری درجه حرارت سیمپیچهای ترانسفورماتور از وسیله ای بنام Noncontact – temperature استفاده می کنیم که این وسیله بدون هیچ گونه تماسی با ترانسفورماتور یا هر شیئی می تواند درجه حرارت را اندازه بگیرد. این دستگاه شامل سه قسمت دریافت انرژی، ارسال انرژی و متمرکز کننده انرژی می باشد. بر روی این دستگاه یک مونیتور است که بر روی آن می توان مقدار ماکزیمم، مینیمم، اختلاف پتانسیل ماکزیمم و مینیمم و متوسط درجه حرارت را مشاهده نمود و می توان آنرا تنظیم نمود تا در بالاترین و پایین ترین حد مجاز بوق بزند.

اتاقک محافظ ترانس:  protection enclosure

اتاقک محافظ ترانس جدا از ساختمان ترانس می باشد. و در قسمت ته یک تیرآهن به صورت ریل سوار است که ترانس را برای نصب روی آن هُل می دهند. و علاوه بر آن یک نگهدارندة کابل HV در قسمت ته اتاقک نصب است. کلاس حفاظتی اتاقک محافظ IP 20 می باشد و این بدین معنی است که شیئهایی با قطر بیشتر از 12.5 mm نمی توانند از آن عبور کنند اما در برابر ورود آب هیچ گونه حفاظتی ندارد. جنس اتاقک محافظ عموماً‌ از آلومینیم می باشند اما برای ترانسهای ایران از جنس آهن می باشد که با یک ماده فسفاته پوشیده شده است. دیوارها به صورت قطعه قطعه می باشند و کف به صورت شبکه ای می باشد. عموماً‌ روی درهای محافظ یک میکروسوئیچ وجود دارد که هنگامی که درب اتاقک محافظ باز می شود برق ترانس را قطع می کند (البته این سیستم برای ترانسهای ایران کار گذاشته نشده زیرا سیستم اتاقک محافظ ایران متفاوت است) چهار چرخ زیر محافظ ترانس وجود دارد که برای حرکت enclosure مورد استفاده قرار می گیرد. و یک سیم Earth که از ستاره کردن سه فاز خروجی گرفته می شود به حریم چرخها وصل می شود.

دستگاه کنترل درجه حرارت (TTC – 300)

اصول کلی: سیستم نشان دهندة درجه حرارت برای محافظت سیم پیچها در برابر افزایش درجه حرارت وابسته به درجه حرارت محیط و افزایش درجه حرارت وابسته به اضافه بار روی ترانس طراحی شده است. این سیستم به ما اجازه می دهد که ما با بالاترین قدرت ممکن بدون اینکه به ترانس صدمه یا خسارتی وارد شود بهره برداری کنیم. این سیستم از دو قسمت تشکیل شده است یکی TTC-300A و دیگر سنسورهای دریافت کننده حرارت می باشد. سنسورها شامل دو نوع می باشند سنسور PTC و سنسور PT100 که کار آنها دریافت حرارت می باشد. درجه حرارت دریافت شده به یک واحد پردازشگر CPU فرستاده می شود. بعد از پردازش، اطلاعات حرارت دریافت شده از یک طرف به قسمت جلویی پنل فرستاده می شود تا درجه حرارت توسط LED نشان داده شود و از طرف دیگر تصمیم گرفته می شود که آیا کنتاکت رله ها باز شوند و سیگنالهای alarm ، Tripping ، core warm فرستاده شوند یا نه. به طور کلی این سیستم یک وسیلة جنبی بسیار مهم برای ترانسهای خشک می باشد.

شکل ساختمان TTC-300A :

TTC 300A : این دستگاه شامل دو نوع می باشد یکی TTC 301A و دیگری TTC 302A که عملکرد دستگاه اولی شامل Pailure warm , Trip , alarm ، نشان دادن مقدار درجه حرارت سه فاز، مقدار ماکزیمم سه فاز می باشد و دستگاه دیگر تمام عملکردهای اولی را دارا می باشد به علاوه درجه حرارت هسته را نیز نشان می دهد.

دستگاه TTC-301A در ترانسهای توزیع به کار برده می شود و دستگاه TTC-302A در ترانسهای رکتیفایری به کار برده می شود.

تریستورهای PTC و PT 100 : این سنسورها (Pt 100 , PTC) در قسمت بالایی سیم پیچ LV که گرمترین قسمت LV می باشد قرار گرفته از اینرو محل این دو سنسور نسبت به ترمینال ثانویه 180 درجه اختلاف فاز دارد.

هر سیم پیچ LV دارای دو نوع سنسور PTC (C⁰155 و C⁰170) و یک نوع سنسور pt 100 می باشد. و در ترانسهای رکتیفایری یک سنسور pt 100 در هسته نزدیک یوق بالایی قرار دارد که این سنسور در فاز B کار گذاشته شده است. سنسورهای PTC به صورت سری به یکدیگر متصل می شوند در صورتی که pt 100 ها به صورت موازی به یکدیگر وصل می شوند.

طریقة اتصال PTC ها

در pt 100 ها ما دارای سه سیم هستیم و علت سه سیمه بودن اندازه گیری جریان و ولتاژ Rx به طور همزمان است.

pt 100 دارای دقت بیشتری است اما PTC دارای اعتبار بیشتری است. این سنسورها باید هر سال یک بار چک شوند تا از سالم بودن آنها اطمینان حاصل شود. منحنی سنسور PTC در زیر نشان داده شده است (این منحنی برخاسته از درجه حرارت C⁰155 می باشد) هنگامی که درجه حرارت کمتر از C⁰150 است مقاومت سنسور در 300 اهم ثابت نگه داشته می شود. و هنگامی که درجه حرارت از C⁰155 تجاوز کند مقدار مقاومت از 1.5 کیلو اهم بیشتر می شود.

سنسور pt 100 دارای یک ویژگی خطی است که شکل آن در زیر داده شده است. مقاومت pt100 در صفر درجه سلسیوس 100 اهم می باشد.

سیگنال Alarm و Trip با هم توسط دو سنسور PTC و pt 100 بیرون فرستاده می شوند. موقعی که درجه حرارت سیم پیچها از مقدار مجازش تجاوز کند (C⁰155 یا C⁰170) alarm و trip بیرون فرستاده می شوند. این سیگنالها ادامه پیدا می کنند تا درجه حرارت پایین بیاید. سیگنال warning هنگامی که درجه حرارت از C⁰155 و سیگنال tripping هنگامی که از C⁰170 دریافت می شود.

نمایی از قسمت جلویی دستگاه کنترل درجه حرارت (TTC-300A)

طراحی هسته:  design of the core

جنس هسته ترانس از ورقه های نورد شدة Silicon steel می باشد که ضخامت هر کدام از ورقه ها 0.30 mm می باشد و نوع ورقة استفاده شده DQ 133-30 می باشد. روی این ورقه ها با یک نوع ضخامت پوشیده شده که ضخامت آن  می باشد. در هنگام برش ورقه های هسته تراشه هایی در لبه های ورقه ها به وجود می آید که این تراشه ها باید زیر 0.02mm کنترل شوند. از خصوصیات این ورقه ها تلفات بی باری کم نسبت به دیگر فلزات است.

معمولاً‌ورقه های هسته را بصورت پله ای بر روی هم قرار می دهند تا نویز و گرما را کاهش دهد و علاوه بر این اگر ما ورقه ها را به صورت غیر پله ای روی هم قرار دهیم و کل تلفات بی باری را 100% و کل تلفات جریان را نیز 100% در نظر بگیریم در نقاط اتصال و برشها %85 تلفات بی باری و %15 تلفات جریان خواهیم داشت و در بقیة نقاط فولاد %15 تلفات بی باری و %85 تلفات جریان خواهیم داشت اما اگر ما ورقه ها را به صورت پله ای روی هم قرار دهیم تلفات بی باری بین 2-6 درصد و تلفات جریان بین 10-30 درصد کاهش پیدا خواهد کرد. ورقه های هسته را بخاطر کم شدن مقاومت مغناطیسی و درجه حرارت و تلفات قدرت در نقاط اتصال به شکل لبه دار با زاویة ⁰ 45 می سازند. براده های لبه ها باعث افزایش ارتفاع هسته شده و باعث افزایش چگالی شاره شده در نتیجه:

باعث افزایش 2 تا 6 درصد تلفات بی باری و افزایش %60 تلفات جریان می شود.

سیم پیچ:

در مورد طراحی سیم پیچهای ترانس خشک باید به موارد زیر توجه کرد:

1-قابلیت تحمل در برابر ولتاژ با فرکانسهای بالا را داشته باشد (مدت یک دقیقه)

2-قابلیت تحمل در برابر ضربه ولتاژ را داشته باشد (  1.2/50)

3-تلفات بار از مقدار معین بیشتر نباشد.

4-درجه حرارت برخاسته از سیم پیچها نمی تواند از مقدار محدودی تجاوز کند.

5-ولتاژ امپدانس باید در مقدار احتیاج شده باشد.

جنس سیم پیچ: سیم پیچها از جنس مس هستند که اولیه و ثانویه ترانس با توجه به ولتاژ ورودی و خروجی طراحی و مونتاژ شده است.

HV : در ساخت ترانسهای خشک HV از epoxy resin به علاوه خلأ تشکیل شده.

LV : به علت آنکه ما دارای دو نوع ترانس خشک (رکتیفایری و توزیع) می باشیم.

دارای دو نوع LV می باشیم: LV ترانسهای رکتیفایری از خلاء و epoxy resin استفاده شده و LV ترانسهای توزیع در هوا پیچیده شده.

تبصره: چنانچه قدرت ترانس از 800 KVA کمتر باشد از سیم مسی برای LV استفاده می کنیم و اگر قدرت ترانس از 800 KVA بیشتر باشد از ورقة مسی (Forl) استفاده می کنیم. عرض foil coil یک متر می باشد و ضخامت آن 1-2 mm می باشد. عایق استفاده شده با سیم پیچها ترکیبی است از فایبرگلاس و epoxy یا عایق پارچه ای اشباع شده. عایق بین سیم پیچها (سه فاز) هوا می باشد. عایق استفاده شده بین ورقه های مسی در LV از جنس DMD (polyester-woven - - non) می باشد.

نوع سیم پیچی و ترتیب قرار گرفتن آنها: سیم پیچ LV از نوع چند لایه می باشد و سیم پیچ HV از نوع چند لایه و چند قسمت می باشد. LV در قسمت نزدیک به هسته می باشد و H.V در قسمت بیرونی آن می باشد. در H.V ما سیمها را برای تپ از هم جدا نمی کنیم و تنها با جوشکاری یک تکه سیم به آن اضافه می کنیم و سر سیمها را از H.V بیرون می آوریم.

رزین کردن سیم پیچها: هنگامی که سیم پیچی به اتمام می رسد آنرا با رزین ایزوله می کنند برای اینکار ابتدا آنرا در خشک کننده قرار می دهیم تا سیم پیچها خشک شوند پس آنها را در قالب رزین قرار می دهند سپس رزین را از پایین محفظه وارد و از بالا عمل وکیوم را انجام می دهند تا تمام سیم پیچها در رزین غوطه ور شود و داخل محفظه از حباب و رطوبت ایزوله شود.

طریقة بستن سیم پیچها: به طور کلی سیم پیچها، سه نوع سیم، شینه و قویل پیچیده می شوند. در سیم پیچی به وسیلة سیم ابتدا یک لایة پلاستیکی روی قالب فلزی که قرار است در رزین Resin فرو رود پیچیده می شود تا در انتها رزین راحت از قالب جدا شود سپس همراه با سیم پیچی از سه نوع عایق (یک نوع عایق کاغذی و دو نوع عایق فایبرگلاس) استفاده می کنیم. در سیم پیچی به روش قویل از نوع عایق ورقة رزینی همراه با عایقی با نام Polyester – non – woven استفاده می کنیم. سیم پیچی به روش شینه همانند نوع سیم آن می باشد.

نوع سیم پیچها: در ترانسهای توزیع ما دارای یک سیم پیچ یک تکه در اولیه و یک سیم پیچ یک تکه در ثانویه می باشیم که اولیه مثلث و ثانویه ستاره بسته می شود. در ترانسهای رکتیفایری ما دارای سیم پیچهای دو تکه در اولیه و ثانویه می باشیم که اولیه به صورت دو ستاره و ثانویه به صورت یک ستاره و یک مثلث بسته می شود. علت دو قسمتی بودن ترانسفورماتورهای رکتیفایری لزوم جای بیشتر برای چهار سیم پیچ و نیز حذف هارمونی پنجم و هفتم می باشد. هارمونی سوم نیز با ستاره بستن سیم پیچها حذف می گردد. شکل HV و LV ترانسهای رکتیفایری در زیر داده شده است 

دیاگرام اتصال LV             دیاگرام اتصال HV

تذکر: هنگام عمل رزین کردن مدت زمان لازم برای اینکه سیم پیچ در رزین بماند 12 ساعت می باشد.

برای اتصال بین باس بارها و سیم پیچها در خروجی از گاز آرگون استفاده می کنیم.

قدرت ترانسهای مترو:

KVA    1600

KVA    1250

KVA          800

KVA          630

KVA          400